Nhân giống hồng
Trước hết cần chú ý là không nên trồng bằng hạt vì sẽ cho các cây khác nhau, không giữ được tính tốt của cây mẹ, hạt nhiều. Chỉ gieo hạt để lấy cây làm gốc ghép. Thường nhân giống bằng rễ hoặc ghép.
a. Nhân giống bằng rễ: Thường dùng cách giâm rễ. Chọn những cây hồng già, ít hoa quả, Vào tháng 11 - 12 đào những rễ có đường kính khoảng 5 mm trở lên, cắt từng khúc dài 15 20 cm, bôi vôi vào vết cắt để đánh dấu đầu rễ trên phía gần thân. Đào hố hoặc rãnh sâu 20 cm, lót phân chuồng hoai mục trộn ít đất bột và tro, sau đó cắm nghiêng đoạn rễ để đầu trên của đoạn rễ lên phía trên mặt đất khoảng 2 – 3 cm, dùng chân dậm chặt
Che bớt ánh nắng, tưới ẩm đều, không để khô hoặc úng nước. Sau khoảng 2-3 tháng sẽ mọc mầm, mỗi đoạn rễ cho một cây.
Chuyển ra vườn ương tiếp tục chăm sóc, cây cao 20-30 cm có thể trồng ra vườn cố định
Cũng có thể dùng cách chặn rễ. Tìm những rễ tương đối lớn, ở gần mặt đất, dùng dao sắc chặt ngang rễ. Sau 2 – 3 tháng từ vết cắt của đoạn rễ mọc lên một cây con. Khi cây cao 20 cm từ chỗ nảy mầm, để tiếp 1 tháng sau thì bứng đem trồng. Từ đầu chỗ cắt mới có thể lại tiếp tục nảy mầm.
Nông dân vùng Lý Nhân (Hà Nam) có cách nhân giống hồng bằng rễ là mọi một khúc rễ khá to của cây hồng lớn đem về giâm. Bón phân tưới nước, từ khúc rễ dài mọc ra nhiều cây hồng con. Mùa đông khi cây con ngừng sinh trưởng mọi cả húc rễ lên dùng dao chặt thành từng đoạn ngắn mỗi đoạn có một cây con và một ít rễ đem giâm tiếp. Khi cây lớn đạt tiêu chuẩn thì bứng trồng.
b. Nhân giống bằng cách ghép
- Chuẩn bị gốc ghép
Lấy những hạt to, mẩy ở những quả hồng đã chín đầy đủ, rửa sạch, phơi khô trong nắng nhẹ 2 - 3 ngày, ủ trong cát ẩm khoảng 2 tháng rồi gieo trong luống ương. Có thể cho hạt vào túi nilông buộc kín để trong nhiệt độ 0 – 5°C trong 2 tuần lễ hạt nảy mầm rồi gieo. Đi, Luống ương hạt làm đất kỹ, mặt luống rộng 0,8 cao 15 – 20 cm, rãnh rộng 40 cm.
Trên luống rạch những hàng ngang cách nhau 10 - 15 cm, sâu 5 cm, gieo hạt xuống rạch cách nhau 25 cm, phủ lớp đất mỏng. Rải rơm hoặc cỏ khô lên mặt luống, tưới ẩm thường xuyên. Gieo hạt tháng 11-12, đến tháng 1 – 2 năm sau cây con được 2 - 3 lá thật thì bứng trồng sang vườn ương gốc ghép.
Vườn ương gốc ghép cũng đánh thành từng luống. Trên luống trồng 2 hàng cách nhau 40 - 60 cm, cây trên hàng cách nhau 25 cm, để dễ thao tác ghép. Chăm sóc để cây gốc ghép sinh trưởng tốt. Hàng tháng tưới phân hỗn hợp urê - super lân + Clorua kali với tỷ lệ 2:2:1, cứ 1 kg phân hỗn hợp hòa 100 - 150 lít nước.
Có thể không trồng trong vườn ương gốc ghép mà trồng vào bao nilông đường kính 18 - 20 cm, sâu 25 cm, chứa đất bột trộn cát và phân chuồng hoai.
Trồng gốc ghép tháng 1 – 2 qua một mùa sinh trưởng đến tháng 8 – 9 hoặc đầu xuân năm sau đường kính gốc khoảng 0,8 – 1,0 cm là có thể ghép được.
Trong quá trình chăm sóc cây gốc ghép cần thường xuyên cắt các mầm mọc ngang từ thân để cho gốc cây nhăn sạch và phòng trừ sâu bệnh, chú ý bệnh lở cổ rễ làm chết cây con và các loại sâu ăn lá.
Có thể ghép mắt hoặc ghép cành.
Cành để lấy mắt ghép là những cành một tuổi sinh ra từ đầu mùa xuân đã hóa gỗ hoàn toàn, vỏ có màu nâu xám, mọc xiên, có kích thước tương đương gốc ghép.
Nếu ghép mắt thì trên cành ghép dùng dao sắc cắt một phiến mầm bao gồm cả cuống lá và mầm ngủ, dài 1,5 - 2,0 cm, rộng 0,5 cm, hình lưỡi gà, phía gốc dày 0,2 cm, có một ít gỗ dính theo.
Trên cây gốc ghép cách gốc 15 – 20 cm, cắt một lát hình lưỡi gà từ trên xuống có cả vỏ và một ít gỗ có kích thước tương tự hoặc to hơn kích thước mắt ghép một chút. Đặt phiến mắt ghép vào vết cắt trên gốc ghép rồi dùng dây nilông buộc chặt. Sau 20 – 25 ngày mở dây buộc.
Sau 3-5 ngày nữa kiểm tra mắt ghép vẫn xanh tươi là được. Lúc này cắt ngọn gốc ghép cách mắt ghép khoảng 2 cm nghiêng về phía sau mắt ghép, bôi vội lên vết cắt.
Nếu ghép cành có thể dùng cách ghép vát hoặc ghép nêm. Với cách ghép vát thì dùng dao sắc cắt một vạt ở bên thân cách gốc 15 – 20 cm.
Dùng đoạn cành ghép có 2 – 3 mắt, cắt vát 2 phía ở đầu dưới (một bên dày, một bên mỏng) rồi áp vào sao cho vừa khít với lát cắt ở gốc ghép, tạo thành một góc nghiêng 30° so với trục gốc ghép Dùng dây nilông buộc chặt.
Nếu ghép nêm thì cần cắt cụt gốc ghép cách gốc 15-20 cm từ chỗ cắt chẻ một rãnh sâu khoảng 2 cm. Cắt vát 2 phía ở cuối đoạn cành ghép như một cái nêm rồi cắm vào, buộc chặt. Với các cách ghép cành cũng chỉ sau 20 ngày là có thể mở dây buộc và nếu thấy mầm trên cành ghép đã mọc thì cắt phần trên gốc ghép đi (cách ghép vát).