KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ LÀM GIÁ ĐỖ

KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ LÀM GIÁ ĐỖ

1. Các bước xác chuẩn bị về dụng cụ phòng để làm giá đỗ

Để giá đỗ sinh trưởng tốt, cần phải tiến hành lựa chọn nơi sản xuất, đồ đựng và chất tiêu độc. Đồng thời, trong quá trình sinh trưởng của giá, người làm giá phải chủ ý duy trì môi trường sinh trưởng, vệ sinh sạch sẽ các thiết bị và dụng cụ. Đặc biệt, người làm giá không được ngâm đậu trong các vại có nhiều mỡ và có nước xà phòng. Ngoài ra, còn phải chú ý phía dưới của vại giá đỗ không thể để vào trong thùng nước,

Lựa chọn địa điểm

Để làm giá tốt, nên chọn nơi không bị ánh sáng mặt trời chiếu thẳng hay là có quá nhiều ánh sáng mặt trời. Địa điểm làm giá phải có sự lưu thông không khí ổn định và có nguồn nước sạch sẽ. Trong đó, địa điểm giếng nước chịu sự ảnh hưởng của nhiệt độ ngoài trời ít, mùa đông ấm còn mùa hạ mát, thích hợp cho sự sinh trưởng của giá đỗ. Vì thế, lựa chọn những nơi sản xuất giá đỗ ở gần giếng nước. Làm giá vào mùa đông cần có các trang thiết bị điều tiết nhiệt độ trong phòng là lý tưởng nhất. Như vậy, để làm giá đỗ thì việc lựa chọn địa điểm có ý nghĩa hết sức quan trọng.

- Kiến tạo phòng sản xuất giá đỗ

Trong quá trình sản xuất giá đỗ, yêu cầu đối với điều kiện môi trường và các tác động khác tương đối cao. Tính năng và kết cấu của phòng sản xuất có liên quan trực tiếp đối với môi trường sinh trưởng của đậu và việc quản lý. Khi phòng sản xuất được làm đạt tiêu chuẩn thì có thể sử dụng được nhiều năm, có lợi cho việc sản xuất giá đỗ.

- Yêu cầu đối với phòng sản xuất giá đỗ

Phòng sản xuất giá đỗ yêu cầu phải có nhiệt độ thích hợp, không khí trong lành, lượng nước cung cấp đầy đủ và mát mẻ. Do đó, phòng sản xuất giá đỗ phải được cách nhiệt, giữ ấm, duy trì nhiệt độ nhất định. Đồng thời, yêu cầu phòng phải sạch sẽ để chống vi khuẩn.

Tiêu chuẩn xây dựng phòng sản xuất giá đỗ phải căn cứ vào hoàn cảnh môi trường sẵn có, phải nắm vững sự linh hoạt của thời tiết và tài nguyên. Hơn nữa, các phòng và các xí nghiệp sản xuất giá đỗ không chỉ cần chú ý khắc phục sự bất ổn của thời tiết mùa hè mà còn phải giữ ẩm trong mùa đông, đặc biệt là phía bắc nước ta có yêu cầu giữ ấm trong phòng cao.

Diện tích phòng Diện tích xây dựng phòng sản xuất, chủ yếu được quyết định bởi sản lượng của giá đỗ và phương thức sắp xếp các đồ đựng giá đỗ. Trong phòng có chứa các dụng cụ đựng như (vại, thùng, túi...) thì độ lớn nhỏ, số lượng dụng cụ cần căn cứ vào sản lượng của giá đỗ có thể làm ra. Ví dụ mỗi ngày sản xuất 5 vại giá đỗ, thì chu kỳ sinh trưởng của giá đỗ là 7 ngày, thông thường cần phải bố trí từ 30 - 35 vại giá đỗ chuyên dụng và 1-2 vại để chứa nước và rửa giá đỗ. Để tiện lợi cho các thao tác làm giá, lại tiết kiệm diện tích phòng sản xuất, nâng cao sản lượng thì độ rộng của lề từ 0,5 . 0,8m là thích hợp.

Ngoài ra, diện tích sử dụng của phòng sản xuất giá đồ chủ yếu chỉ nên dùng để sản xuất giá đỗ, không bao gồm phòng chứa đựng. Tuy vậy, bất luận là phòng sản xuất giá đỗ hay là phòng cất giữ thì đều phải tiến hành xây dựng một cách hợp lý để tiết kiệm chi phí.

Để bố trí mặt phẳng trong phòng sản xuất

Sự sắp xếp vị trí các vật dụng đựng giá đỗ trong phòng, phương thức bài trí thì người làm giá cần phải thực hiện các thao tác sao cho tiết kiệm được diện tích sử dụng. Trước đây, phương pháp bài trí cũ thường sắp xếp song hành và đơn song hành các phòng sản xuất giá đỗ, bài trí không theo quy tắc. Như vậy, sự quản lý các thao tác của đơn hành SO với liệt kê thuận tiện hơn, nhưng cần ba đường đạo, giá cả cao. Còn sự bày trí song hành có so với đơn hành có thể giảm được một đường rãnh, chi phí thấp hơn. Đồng thời, do các vật chứa đựng giá đỗ theo cách bố trí song hành thêm hai mặt bên, nên giữa các đường rãnh tương đối rộng và là cách bố trí tốt hơn so với đơn hành.

Yêu cầu về không khí trong phòng

Khi làm giá đỗ, yêu cầu phải có không khí ổn định, lượng CO2, tăng cao và chú ý thông khí đổi gió. Phương pháp sản xuất giá đỗ truyền thống là vào mùa đông thường nâng cao nhiệt độ để thúc đẩy sự tăng trưởng. Ví dụ, có những khu vực sản xuất giá đỗ trong phòng phải có bếp sưởi, nếu như không kịp thời tiến hành thông gió đổi khí thì lượng cacbon sẽ làm cho giá đỗ dần dần bị mềm nhũn mà chết. Hơn nữa, các nhân viên sản xuất cũng có thể bị nhiễm độc. Bởi vì mục đích của việc thông gió đổi khí là bổ sung không khí trong lành, loại trừ chất độc, chất ô nhiễm và những chất có hại. Ngoài ra, mùa hạ còn phải có máy hơi nước kết hợp với nhiệt lượng thoát ra từ giá đỗ, có tác dụng điều tiết nhiệt độ và độ ẩm trong phòng.

Do thời tiết không giống nhau, nên lượng gió mỗi thời điểm cũng không giống nhau. Thông thường, sự thông gió vào mùa hè lớn, nhiều gấp hai lần so với mùa xuân thu, còn lượng thông gió mùa đông ít hơn so với mùa xuân thu khoảng 2/3. Trong thời kỳ giá đỗ sinh trưởng, tiêu chuẩn thông gió là người vào phòng sản xuất, không có khí thể làm nghẹt mũi và cảm thấy không dễ chịu. Vì vậy, người sản xuất có thể nắm được sự linh hoạt này mà tiến hành thông gió tự nhiên. Các phòng sản xuất hiện đại thường dùng các thiết bị khống chế nhiệt độ thông gió, có thể điều chỉnh tự nhiên, nhưng cần đầu tư nhiều nên giá thành sản phẩm cao.

Các thiết bị thông gió tự nhiên lợi dụng gió tự nhiên và sự chênh lệch nhiệt độ trong ngày để thông gió. Các trang thiết bị đó chủ yếu là cửa sổ và ống thông gió.

Của sổ: Khi lợi dụng cửa sổ, người làm giá nên chú ý sử dụng hướng thông gió để bố trí độ cao thấp của vị trí thông gió. Bên cạnh đó, trên cửa sổ cần lắp tấm ngăn gió và tránh ánh sáng mặt trời, hơn nữa, nó còn có thể giảm tốc độ thông gió, để không khí ngoài trời vào phòng một cách bình thường.

Ống thông gió: Ống thông gió lợi dụng sự thay đổi nhiệt độ trong ngày để thông gió, làm cho không khí nóng trong phòng được bài tiết ra ngoài qua ống thông gió, nhiệt độ từ cửa thường thấp. Hơn nữa, lượng thông gió trong phòng được điều chỉnh thông qua sự tăng giảm của ông thông gió và độ cao của ống. Thông thường, ống thông gió cao hơn 60mm, có tấm cản gió thuận tiện cho việc tắt mở.

- Kết cấu bề mặt của phòng

Yêu cầu phòng sản xuất giá đỗ phải có bề mặt láng xi măng, có độ nghiêng nhất định và có cống thoát nước. Nếu sử dụng phương pháp đơn hành thì khoảng cách hai bên trái phải là 40mm và ở giữa có một cống thoát nước. Như vậy, 2 vại hay 2 thùng ở hai bên phải có một ống thoát nước. Mặt khác, sự bày tn các dụng cụ này cần theo sự chảy xuống của nước, hai bên rộng khoảng 50mm, bề mặt bên của thùng hay vại khoảng 2,5 3mm, để tiện cho việc duy trì lượng nước trên bề mặt đường đạo, tích nước phòng trừ bề mặt khô. Nếu sử dụng sự bày trí song hành, thì bên trái và phải cách nhau 50mm và có một ống thoát nước, mỗi bên đặt 2 vại để nước chảy xuống giữa đường đạo rộng trên dưới 1m, bề mặt vại cao hơn 2,5 - 3mm. - Điều tiết nhiệt độ trong phòng làm giá đỗ

Mùa hè nhiệt độ trong phòng làm giá đỗ thường tăng lên là do hai nguyên nhân: Đó là nhiệt lượng của tia sáng mặt trời và nhiệt lượng tỏa ra trong quá trình giá đỗ tăng trưởng. Đặc biệt là mặt hướng tây và mặt hướng nam của phòng sản xuất giá đỗ, thì tia sáng mặt trời mạnh khiến cho nhiệt độ trong phòng tăng nhanh.

Do đó, ở dưới mái hiên người làm giá nên trồng các loại cây màu xanh như mướp, bí đỏ, nho, dây thường xuân, san hô hay là cây đu đủ, để tránh ánh nắng mặt trời còn, có thể làm tăng hơi nước, hô hấp và tỏa ra nhiệt lượng. Đồng thời, trên nóc phòng còn nên lắp đặt các thiết bị giữ ẩm. Do nhiệt độ trong phòng tương đối lớn nên nóc phòng phải lựa chọn loại gỗ hay loại tre giữ ẩm, có chất chống thối rữa. Mặt khác, nóc nhà và mái hiên nên có khoảng cách lớn để có hiệu quả tránh nóng và giảm âm. Còn các cửa sổ nên lắp các tấm ngăn cách ánh nắng mặt trời, có thể dùng bằng các chất liệu như: Gỗ, thép, tre, trúc, đồng thời phải làm thành phương thức hoạt động thuận tiện và linh hoạt.

Thiết kế tăng nhiệt độ vào mùa Đông, Xuân

Để tăng tính năng giữ ẩm của phòng sản xuất giá đỗ thì khi xây dựng, tường ở phía đón gió. Bởi vì, vào mùa đồng nhiệt độ thấp, nên lắp nhiều cửa sổ tránh gió, dùng cửa thông gió đổi khí ở mặt phía nam và phía đông, phòng trừ không khí ô nhiễm, duy trì nhiệt độ không khí. Mặt khác, không được nâng cao nhiệt độ trong phòng bằng các phương pháp lấp các cửa sổ thông gió, bởi sẽ làm ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất bình thường của giá đỗ. Hơn nữa, còn có thể tiến hành tăng nhiệt độ sản xuất, rút ngắn thời gian sinh trưởng.

Lựa chọn các dụng cụ đựng

Các dụng cụ dùng để đựng giá đỗ có thể căn cứ số lượng nhiều hay ít của sản lượng giá đỗ mà quyết định. Nhưng đồ đựng không thể quá to hay quá nhỏ. Nếu như dụng cụ đựng giá đỗ quá to thì ngâm nước không dễ, nhiệt độ dễ tăng cao. Nếu dụng cụ quá nhỏ thì khó duy

*****

Có lựa chọn các dụng cụ để đựng giá đỗ của nước ta hiện nay có rất nhiều loại, chủ yếu là các loại sau:

Thùng làm giá có lỗ thoát nước, Bể xi măng và các máng đất

Bể xi măng dùng để đựng giá đỗ có chiều dài và rộng bình quân là 105mm, cao 70mm, đáy bể có lỗ thoát nước dài khoảng 8mm, rộng 6mm. Trong đó, dùng viên ngói hay miếng thép, nhựa ngăn lỗ thoát nướ điều tiết lượng nước, bốn mặt bên trong bể có các hình tròn. Để tiện cho việc thoát nước, đáy bể có độ nghiêng khoảng 7 độ. Loại bể này một lần có thể chứa khoảng 17,5kg đậu xanh hay là 25kg đậu vàng. Nếu như làm đỗ với sản lượng lớn thì có thể căn cứ theo cách trên để làm tăng tỷ lệ của bể xi măng. Ví dụ như bể đựng giá đỗ của một công ty có thể làm với chiều dài là 160mm, rộng 120mm, cao 82mm, có thể chứa 80kg giá đỗ, nơi thấp nhất của một bên thiết kế chỗ thoát nước rộng 7,5mm và có từ 1 - 2 cái. Đáy bể cao 20mm, dùng trúc tạo thành đáy kín, tiện lợi cho việc thông gió, thoát nước, bốn mặt bên trong bể có hình tròn.

Thông thường, ở một số vùng có thể sử dụng trên bề mặt cát đào các hố đất hay sử dụng các máng đất với để sản xuất giá đỗ, có tính năng thoát nước tốt, tiện lợi cho việc với xuất sản lượng nhiều, nhưng cần có điều kiện thời tiết dễ chịu, nhiệt độ không dễ khống chế, chỉ thích hợp cho việc sản xuất vào mùa hè.

Thùng gỗ

Đường kính khoảng từ 65-70mm, đáy thùng có lỗ thoát nước, chiều dài và rộng của lỗ là 4mm. Mỗi lần có thể sản xuất được 7,5kg đối với đậu xanh và 10kg đối với đậu vàng.

- Với đất sét

Đường kính bên trong của vại là 72mm, cao 57mm, có thể chứa 10 . 12,5kg đậu, các loại vại khác có sản lượng mỗi này và sản lượng mỗi chu kỳ khác nhau, nên thùng thoát nước ở nơi thấp nhất phía bên là 3,5 - 4mm, của thùng bên trong vài thiết kế bằng ngói, có thể điều tiết tốc độ thoát nước, phun nước. Trước khi hạt nảy mầm nên bịt lỗ thùng, để đậu không bị chảy ra ngoài. Sau khi mọc mầm nhỏ, cần thời gian không quá một phút để thoát nước. Có thể phân chia đường kính và độ cao của vại là 80mm và 60mm, đáy vại có lỗ thoát nước, đường kính trên dưới 5mm, mỗi lần làm đậu có thể chứa 7,5kg đối với đậu xanh và 10kg đối với đậu vàng.

• Túi, bảo

Nếu sử dụng túi, bao để làm giá tính năng thoát nước tương đối tốt, sản lượng nhiều, nhưng nhiệt độ khó điều tiết.

• Ray tre hay sàng, làn trúc

Dựa theo lượng giá có trong các vại và đặc điểm các loại đậu, trong rây tre, nên chuẩn bị hai vại nước khác, có công dụng rửa đậu, rửa sạch cát làm cho giá đỗ trông ngon và tươi mềm.

Khi sử dụng giá, nên cho giá đỗ vào trong làn hay trong rây rồi dùng nước trong các vại để rửa.

Ống chứa nước, hố thoát nước và bể dự trữ nước

Nên sử dụng loại bể dự trữ lượng nước đủ cho mỗi lần dùng sản xuất khoảng 10kg nguyên liệu, phục vụ cho phòng sản xuất 5000kg giá đỗ mỗi ngày cân thì chỗ chứa 500m nước, trong đó bao gồm chỗ rửa giá đỗ là 100m nước. Còn ống chứa nước cần có đường kính là 5mm, đường kính ống thoát nước là 20mm, yêu cầu độ cao là 30mm, rộng 40mm cho hố thoát nước và 45m cho bể dự trữ nước. Nước mà vại hay bể chảy ra, cần được thiết kế dẫn qua ống thoát nước bể tích nước để nước dùng tuần hoàn trở lại. Bể thoát nước đòi hỏi phải có cửa ngăn những chất bẩn, tiện lợi cho việc loại trừ các chất bẩn.

Ống tưới nước có đường kính là 5mm, có đầu hướng lên trên để duy trì mực nước, lượng chảy nhỏ. Nếu như dùng, máy bơm nước hay bể dự trữ nước thì có thể dùng ống bằng chất liệu nhựa.

- Giếng nước và bếp lò

Ở gần giếng nước nhiệt độ mùa đông ấm, mùa hạ mát, có thể điều tiết nhiệt độ nước, tiết kiệm chi phí sử dụng, nâng cao chất lượng của giá đỗ. Hơn nữa, để mùa đông có thể duy trì nhiệt độ trong phòng và nhiệt độ của nước, thì người làm giá nên dùng bếp lò để làm tăng nhiệt độ. Còn nếu như sử dụng bếp than tổ ong và các loại bếp than thì nên chú ý phòng chống khí độc từ than.

Như vậy, sản xuất giá đỗ vêu cầu các thiết bị và các vật chứa đựng đảm bảo, người làm giá đỗ có thể căn cứ vào tình hình thực tế để lựa chọn thứ tốt nhất.

Lựa chọn các chất chống độc

Bột tẩy trắng

Bột tẩy trắng có tác dụng diệt vi khuẩn và tiêu độc, người làm giá thường sử dụng 0,1% bột tẩy trắng đối với các dụng cụ chứa nhiều giá đỗ, có tác dụng tiêu độc, phòng vi khuẩn và vệ sinh sạch sẽ.

Lưu huỳnh

Sau khi rắc bột lưu huỳnh, các vi khuẩn bị tiêu diệt thông qua việc tác dụng oxy hóa lưu huỳnh.

Lưu huỳnh thường sử dụng để tiêu độc trong phòng sản xuất giá đỗ. Cần chú ý khi tiêu độc, nên đóng chặt cửa, diện tích lm” nên dùng cố định là 1g lưu huỳnh, có thể cho vào trong các viên ngói dùng để đốt. Sau khi đốt lưu huỳnh thì đóng chặt cửa thì sau 4 - 12 giờ có thể mở cửa ra, để đón nhận không khí mới.

- Các túi thơm nhỏ (cacbon dioxide):

Các túi thơm chủ yếu dùng tính kiềm để khống chế sự sinh trưởng và phát triển của các vi khuẩn và độc tố, thông thường sử dụng ở nồng độ là 2 . 5%.

Ngoài ra, có thể dùng phèn chua và vôi để phòng độc các nơi trong phòng làm giá đỗ.