Bệnh da cám, da lu
Bệnh da cám, da lu
Da cám, da lu là một bệnh thường xuất hiện trên vỏ của nhóm cây cam quýt mà không chỉ ở riêng cam sành. Bệnh làm cho vỏ quả bị sần sùi, đổi màu hoặc biến dạng, quả xấu xí, mất giá trị thương phẩm, khó bán và hường phải bán với giá thấp, gây thiệt hại cho nhà vườn. Trước đây, bệnh xuất hiện không nhiều, nhưng vài năm gần đây do một số tác nhân gây bệnh có chiều hướng gia tăng nên kéo theo tình hình bệnh cũng ngày một nghiêm trọng.
Theo kết quả điều tra nghiên cứu của các nhà chuyên môn, bệnh do 3 nhóm tác nhân chính gây ra.
Đó là nhóm nhện, nhóm bù lạch và nhóm nấm, vi khuẩn:
Nhóm nhện (Spider mites, Acarina): Đây là nhóm quan trọng nhất. Trong nhóm này có:
+ Nhện đỏ (Panonychus citri): Đây là loài phổ biến nhất và cũng là loài gây ra tác hại nhiều nhất so với những tác nhân khác. Con trưởng thành của loài nhện này có hình bầu dục, màu đỏ nâu, dài 0,3 - 0,4mm. Con ấu trùng nhỏ hơn và có màu lợt hơn. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều tập trung trên bề mặt của vỏ quả non, cạp và hút dịch của vỏ quả, làm cho những túi tinh dầu ở đây vỡ ra, gây ra triệu chứng “da cám” cho quả.
+ Nhện vàng (Phyllocptruta oleivora): Loài này nhỏ hơn nhện đỏ. Con trưởng thành có màu vàng lợt, cơ thể có hình dạng giống củ cà rốt, chỉ có 4 chân trước còn 2 đôi chân sau bị thoái hóa chỉ còn rất nhỏ. Chúng cũng tập trung ăn phá như nhện đỏ nhưng gây ra hiện tượng “da lu” trên vỏ quả.
- Nhện trắng (Polyphagotarsanemus latus): Loài này có kích thước cơ thể rất nhỏ (khoảng 0,08-0,15mm), hình bầu dục, màu trắng bóng, thường gây hại cho lá non nhiều hơn là trên vỏ quả.
- Nhóm bù lạch (Thripidae): Bù lạch có 2 loại màu vàng và màu đen. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều nằm ẩn trong lá đài, chích hút phần vỏ gần cuống quá non, khiến cho quả khi lớn có sẹo vòng quanh cuống.
Nhóm vi khuẩn và nấm: Chủ yếu là vi khuẩn Xanthomonas campestric pv. citri. Ban đầu chúng gây ra những vết bệnh chỉ là những chấm nâu nhỏ, sau đó mọc nhô cao lên, sần sùi và kết dính lại, làm vỏ quả bị nứt. Còn nấm Elsinoe fawcetti gây ra ghẻ
Bệnh “da cám, da lu” đa số chỉ là những di chứng để lại của các tác nhân vừa nêu trên đây, vì thế để phòng ngừa và hạn chế bệnh này phải tiêu diệt sớm các tác nhân gây ra bệnh. Nếu để đến khi đã xuất hiện những triệu chứng “da cám, da lu” mới thực hiện
thì mọi biện pháp sau đó sẽ chẳng thể xóa đi được những di chứng đó. Để hạn chế bệnh, bà con nông dân nên áp dụng sớm một số biện pháp sau đây:
+ Không nên trồng cam quýt với mật độ quá dày đặc, nên trồng với mật độ hợp lý để vườn luôn thông thoáng, góp phần hạn chế sự phát sinh, phát triển của các tác nhân gây bệnh.
+ Nên thường xuyên kiểm tra vườn cây để phát hiện sớm các tác nhân gây bệnh khi chúng mới xuất hiện ở mức độ nhẹ, mật độ thấp.
Phun xịt thuốc diệt trừ kịp thời.
+ Đối với nhện có thể dùng luân phiên các loại thuốc như: Danitol 10 EC, Nissorun 5 EC, Ortus 5 EC, Kelthane 18,5 EC, Pegasus 500 EC... Phun sau khi tượng quả rộ khoảng 1 tuần, sau đó khoảng 10 ngày phun tiếp lần 2.
+ Đối với bù lạch: Có thể dùng một trong các loại thuốc như: Admire 50 EC, Confidor 100 SC, Regent 5 SC, Danitol 10 EC. Phun vào lúc cây ra hoa rộ, sau đó khoảng 7 - 10 ngày phun tiếp lần 2.
+ Đối với vi khuẩn và nấm: Có thể dùng một trong các loại thuốc như: Mancozeb 80 WP, Kasumin 2 L, Manzate 80 WP, Copper - B 75 WP, Anvil 5 SC... Phun 3 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 10 ngày.