Phòng trừ sâu đục thân cây chuối

Phòng trừ sâu đục thân cây chuối

Đặc điểm hình thái và cách gây hại:

+ Sâu đục thân cây chuối (Cosmopolites sordidus) thuộc họ Vòi voi (Curculionidae), bộ Cánh cứng (Coleoptera), có nhiều nơi gọi là con nhậy, con bọ đầu dài hay con sùng đục gốc chuối... Ở nước ta cũng như các nước trên thế giới, nơi nào trồng chuối cũng đều thấy có mặt của loài sâu hại này, đặc biệt là trên giống chuối già (chuối tiêu).

+ Con trưởng thành của chúng là một loại bỏ cánh cứng đầu dài, có màu nâu đen hoặc màu xám đen, cơ thể hình bầu dục, dài khoảng 12. 16mm, chiều ngang khoảng 3-4mm, và có vòi dài khoang 3mm. Chúng hoạt động và đẻ trứng vào ban đêm, ít khi bay mà thường di chuyển bằng cách bò. Con cái thường đẻ trứng rải rác ở giữa các bẹ lá, vào chỗ bẹ hay cuống lá bị thối nhũn, hoặc đục lỗ nhỏ ở mặt ngoài bẹ của những cây chuối đang có hoặc sắp có buồng rồi đẻ trứng vào đó. Con trưởng thành cái cũng có thể chui xuống đất dùng vòi nhọn ở đầu đục củ chuối thành những lỗ nhỏ rồi đẻ trứng vào trong đó. Con trưởng thành có thể sống tới 2 năm.

+ Trứng có hình bầu dục dài khoảng 2mm, màu trắng, thời gian trứng kéo dài khoảng 7 - 8 ngày. Sau khi nở, sâu non (ấu trùng) có màu trắng sữa, mập mạp nhưng không có chân chúng đục vào trong thân giả thành những đường hầm ngang dọc trong thân, các đường hầm này ngày càng dài và rộng ra (tại các lỗ đục thường thấy có nhựa chuối tiết ra lây nhảy màu vàng đục), đi đến đâu sâu để lại một đường phân như mùn cưa. Nếu nặng thân cây có thể bị rỗng như xơ mướp, làm cho thân giả bị thối, lá vàng, nôn bị héo, củ thối và cuối cùng là cả cây bị chết. Nếu cây đã có buồng thì thường sẽ bị gãy ngang thân hoặc gãy cuống buồng. Thời gian sâu non kéo dài khoảng 3 tuần. Khi đầy sức, sâu non sẽ làm một cái kén hình bầu dục ở những bẹ bị thối nhũn phía ngoài, rồi hoá nhộng bên trong, thời gian nhộng kéo dài khoảng 5 - 8 ngày. Những cây bắt đầu trổ bông trở đi thường là những cây bị sâu gây hại nhiều nhất.

Biện pháp phòng trừ:

+ Không nên lấy con giống ở những vườn đang bị sâu gây hại. Trước khi trồng nên cắt bỏ hết những bẹ, những cuống lá bị thối ở cây giống, thu gom tất cả những bộ phận cắt bỏ này đem chôn hoặc tiêu hủy. Nên ngâm cây giống vào dung dịch nước thuốc Basudin hoặc Furadan theo nồng độ khuyến cáo của nhà sản suất, để diệt sâu (nếu cây này đã bị nhiễm trước khi trồng.

+ Thường xuyên thu gom những bẹ lá, cuống lá đã bị thối, bị khô, dọn sạch lá già, lá khô, cỏ rác trong vườn. Định kỳ tỉa bỏ những cây con dư thừa... tạo cho vườn chuối luôn được thông thoáng.

+ Với những vườn đã bị sâu hại nhiều, sau khi thu hoạch buồng cần chặt bỏ sát gốc, đào bỏ hết cả phần củ rồi đưa ra khỏi vườn tiêu hủy.

+ Dùng những cây chuối vừa thu hoạch buồng, chặt thành những khúc dài khoảng 10 - 15cm, bổ đôi
thành hai mảnh rồi úp mặt vừa chẻ xuống mặt đất xung quanh gốc chuối. Cũng có thể dùng những đoạn cây như đã nói ở trên chẻ dọc ở một đầu làm hai hoặc làm bốn khe, sau đó đặt úp phía có chẻ xuống đất gần các gốc chuối. Ban đem con trưởng thành sẽ bò ra ăn và ẩn nấp phía dưới của các mảnh thân cây chuối và trú ẩn ở những khe chẻ này, sáng ra hãy lật khúc chuối lên để bắt con trưởng thành. Trong sản xuất, biện pháp này thường mang lại hiệu quả cao.

- Cũng có thể dùng một số loại thuốc trừ sâu dạng hạt như Furadan, Padan, Basudin, Regent... rải vào xung quanh gốc chuối (cách gốc khoảng 3cm); hoặc dùng thuốc trừ sâu phun xịt vào thân cây để diệt sâu (biện pháp này thường có hiệu quả không cao). Nếu đã áp dụng những biện pháp trên mà tác hại của sâu vẫn không giảm hoặc chỉ giảm rất ít, chứng tỏ vườn chuối của các bạn đã bị sâu hại rất nặng. Gặp trường hợp này nên phá bỏ chuối, tạm thời luân canh với cây trồng khác trong một vài năm, sau đó mới quay lại trồng chuối.