Cách ươm Cà Phê
Gieo ươm:
Có 2 cách: Gieo trong túi bầu và gieo và luống đất. Cả 2 cách này đều phải bố trí tron vườn ươm có giàn che chắn.
Cách này có ưu điểm, việc chăm bón chỉ tập trung trong túi bầu, tiết kiệm được diện tích vườn ươm, khi vận chuyển cây con ít bị ảnh hưởng đến bộ rễ nên tỷ lệ sống cao... Tuy vậy, phương pháp gieo ươm trong túi bầu đòi hỏi chị phí cao hơn, tốn công hơn.
Túi bầu bằng nilông, kích thước 17 x 25cm. Đáy túi cần được đục 8 lỗ nhỏ để khi tưới dễ thoát nước. Nguyên liệu đất bỏ bầu phải cần 1,8kg đất mặt + 0,25 kg phân chuồng hoai mục + 8 g supe lân. Trộn kỹ nguyên liệu rồi cho vào túi nilông, lắc vừa phải cho đất bám sát và căng đáy túi.
Xếp túi bầu sát vào nhau thành luống dài, bề ngang luống rộng 1 - 1,2cm khoảng cách giữa các luống là 40 - 45cm. Độ dài của luống tuỳ theo số túi nhiều hay ít và phụ thuộc vào kích thước vườn ươm.
Xung quanh luống nên lấp đất cao hơn 1/3 túi bầu.
Vườn ươm cần có giàn che (cao 1,8 - 2 m) và có phân để tiện xê dịch, điều chỉnh ánh sáng khi cần thiết.
Trước khi gieo túi bầu, hạt cần được xử lý và ủ như sau:
Lấy nửa cân vôi đã tôi hoặc vôi bột, hoà tan vào 20 lít nước, khuấy kỹ, để lắng rồi gạn lấy nước vôi trong. Đem nước vôi trong này đun nóng tới 60°C. Sau đó đổ hạt vào ngâm trong 20 - 24 giờ rồi vớt ra rửa kỹ cho sạch nhớt. Chú ý loại bỏ hạt nổi, hạt đen, lép, xấu. Những hạt tốt đem ủ. Nếu lượng hạt ít thì nên ủ trong sọt, thúng, ở đáy lót 1 lớp cỏ hoặc rơm khô sạch, bên trên phủ lớp bao tải sạch. Đổ hạt lên lớp bao tải rồi phủ lên trên hạt bằng lớp bao tải khác. Tưới nước ấm 60° để giữ ẩm cho hạt và để hạt luôn giữ nhiệt độ 30 - 32°C.
Ở miền Bắc, ủ hạt vào tháng 11, 12 - Nếu gặp gió mùa Đông bắc, phải chú ý giữ ấm cho hạt.
Nếu gieo ươm lượng hạt lớn thì sau khi xử lý, ủ hạt trên nền cứng (gạch, xi măng) kín gió, dễ giữ nhiệt. Lớp cát sạch dày 4 - 5cm, phủ lớp bao tải lên cát, rải kín lớp hạt, trên cùng phủ bao tải và rơm, cỏ khô. Hàng ngày tưới nước ấm 60° đều khắp sao cho lớp cát dưới cùng có đủ nước. Nếu giữ được ấm cho ẩm liên tục thì hạt sẽ chóng nảy mầm. Khi gặp gió rét thì phải che chắn kịp thời để chống gió lùa.
Sau vài tuần, kiểm tra thấy hạt nảy mầm thì đem ra gieo. Chọc 1 lỗ sâu làm ở giữa bầu đất rồi đặt hạt cà phê vào đó. Đặt mặt phẳng hạt xuống dưới, mặt cong lên trên và đặt nằm ngang hoàn toàn. Lấp hạt bằng một lớp đất bột mỏng, bên trên phủ 1 lớp mùn cưa hoặc trấu dày 1cm. Tưới nước đủ ẩm.
Khi gieo hạt, cứ 10 - 15 bầu thì có 1 bầu gieo 2 hạt để lấy cây dự trữ khi cần trồng dặm.
Sau khi gieo 2 - 3 ngày, cần tưới nước bằng cách dùng thùng ô doa để phun mưa. Tuỳ theo mức độ khô hạn nhiều hay ít mà vài ba ngày tưới nước 1 lần.
Khi cây con có 1 cặp lá sò và 2 cặp lá thật thì cần được bón thúc: Pha loãng phân chuồng hoai mục, ngâm kỹ theo tỷ lệ 1 phần 20 nước lã + nước phân urê nồng độ 0,1% (nữa lạng urê pha 50 lít nước). Sau mỗi lần phun nước phân cần phun nước lã ngay để lá không bị cháy.
Nơi ươm hạt cần có rãnh thoát nước. Nên đắp bờ chắn để ngăn nước mưa không tràn vào vườn ươm.
Khi bắt đầu có mưa xuân, việc tưới nước có thể kéo dài 5 - 10 ngày 1 lần. Còn tưới phần thúc cho cây con thì 20 - 25 ngày 1 lần.
Thường xuyên nhổ cỏ dại ở trong túi bầu. Nếu mặt bầu bị đóng váng thì dùng thanh tre nhọn để phá váng.
Có thể dùng thuốc trừ sâu bệnh phun cho cây con, nhưng nói chung cần hạn chế.
Cân huấn luyện cho cây con quen dần với ánh nắng để sau này cây cứng cáp hơn. Huấn luyện bằng cách: Khi cây con có cặp lá thật thì xê dịch phên che mái, lúc đầu để khe hở ít, sau để rộng hơn. Khi cây có 5 - 6 cặp lá thật (tức là trước khi đem trồng 30 ngày) thì dỡ bỏ mái che.
Cây xuất vườn đem trồng phải đảm bảo các yêu cầu sau: Ươm được 6 - 7 tháng, cao trên 20cm, có hơn 5 cặp lá thật, không sâu bệnh, không bị dị dạng.
Gieo ươm vào luống:
Cày bừa kỹ. Luống rộng 1,2cm, cao 20 - 25cm. Bón lót 4 tạ phân chuồng hoai cho 100m2 vườn ươm.
Hạt sau khi được xử lý và ủ cho nảy mầm thì đặt vào mặt luống như cách đặt hạt vào bầu. Khoảng cách hạt, hàng cách hàng là 20x20cm.
Lấp hạt bằng lớp đất bột mỏng, bên trên phủ mùn cưa hoặc trấu dày 1cm. Tiến hành chăm sóc như đối với gieo ươm trong túi bầu.
Cách gieo ươm này đỡ tốn chi phí túi bầu, không tốn công đưa đất vào bầu. Nhưng khi đem cây con ra vườn trồng lại phải đào hứng bầu, dễ làm ảnh hưởng đến bộ rễ của cây con. Cách này hiện nay đang được khuyến cáo là không nên sử dụng.