Cách phòng trị sâu xanh
- Đặc điểm:
Sâu xanh ăn lá (Papilio sp) thuộc họ Bướm phượng (Papilionidae), bộ Cánh vẩy (Lepidoptera). Loại sau này có một vài loài, ở nước ta chủ yếu là 2 loài là P.polytes và P.demoleus. Ngoài cây cam, quýt, chúng còn gây hại trên nhiều loại cây có múi khác như bưởi, chanh, tắc...
Sâu xanh Con trưởng thành của loài sâu này là một loại bướm tương đối đẹp, có kích thước tương đối lớn. Mặt trên cánh con đực của loài P.polytes có màu đen, có hàng đốm hình bầu dục màu vàng hoặc trắng, ở gần phần giữa của cánh sau. Con cái có cánh trước màu đen, rìa cánh có những đốm nhỏ màu đỏ, giữa cánh sau có 4 đốm trắng lớn và 1 đốm trắng nhỏ. Bướm của loài P.demoleus có chiều dài khoảng 2,5 - 3cm, sải cánh rộng khoảng 9,5 - 10cm. Mặt trên cánh có màu đen với những đốm màu vàng.
Phần gần cuối của 2 cánh cách nhau có 2 đốm màu đỏ. Bướm thường hoạt động vào buổi sáng.
Bướm cái đẻ trứng rải rác (thường 1 - 3 quả) trên mặt lá non, búp lá. Trứng hình tròn màu trắng đục và khá lớn (khoảng 1mm). Sau khi nở, sâu non có màu nâu đậm và nằm rải rác trên lá non, ít di chuyển, gần như bất động. Nếu không có kinh nghiệm hoặc không chú ý sẽ rất dễ lầm tưởng đó là phân chim. Sau khi nở, sâu ăn vỏ trứng, sau đó ăn lá non, chồi non.
Khi lớn sau chuyển dần sang màu xanh lục, có viền trắng như vành khăn trên đầu. Sâu ăn rất khoẻ (đặc biệt là ở tuổi lớn) làm cho lá bị khuyết, thủng. Sâu đầy sức lớn bằng khoảng cây bút chì và dài khoảng 4cm. Đến lúc này sâu có thể ăn cả lá bánh tẻ.
Nếu bị hại nặng, lá cam, quýt chỉ còn trơ lại gân chính, lá càng xơ xác, ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình quang hợp của cây, khiến cho cây suy yếu, còi cọc (đặc biệt là khi cây còn nhỏ). Sâu non tuổi lớn có màu xanh giống với màu xanh của lá cây và cành non nên khó phát hiện. Đặc điểm của chúng là mỗi khi đụng đến sẽ đưa 2 “sừng” ra như để đe dọa và tiết mùi hôi để xua đuổi.
Khi sắp vào nhộng, mình sau cong lại, nhả tơ để gắn nhộng treo mình vào mặt dưới của phiến lá hay cành cây một cách chắc chắn.
- Cách phòng trị:
Nhằm hạn chế tác hại của sâu, bà con nông dân nên thường xuyên kiểm tra vườn cam, quýt (đặc biệt là vào những đợt cây ra lá non, đọt non) để phát hiện và có biện pháp diệt trừ sâu kịp thời. Không nên để sâu hại nhiều (nhất là giai đoạn cây còn nhỏ). Nếu số cây cam, quýt ít, mật độ sâu không cao, cây còn thấp, bà con nên vạch lá tìm kiếm sâu rồi gập đôi lá lại tiêu diệt
bên trong. Nếu nhiều sâu, vườn rộng, cây cao không có điều kiện bắt sâu có thể dùng một trong những loại thuốc như Fastạc 5 EC, Sheroa 10 EC hoặc 25 EC, Cyperan 5 EC hoặc 10 EC, Bi - 58, Sumi- 58, Sumi - alpha 5 EC... để phun xịt. Về cách sử dụng, bà con có thể đọc hướng dẫn của nhà sản xuất có ghi trên nhãn thuốc.