CÂY TRÁM
Cây trám trước kia mọc hoang dại, nay được trồng tập trung ở một số quốc gia châu Á như: Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Ấn Độ, Mianma, Malaixia. Ở Việt Nam, cây trám được trồng ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung.
Quả trám ngoài việc dùng ăn tươi còn để chế biến đóng hộp. Trong 100g của quả trám có 1,2g Protit, 1 gam chất béo, 12g chất đường bột, 60mg P205, 1,4mg Mg, 204mg Ca, 21mg vitamin.
Lượng Canxi trong quả trám cao gấp 15 lần so với nho, cam, quýt, cao gấp 18 lần so với lê, 23 lần so với chuối tiêu, 51 lần so với vải. Vì vậy, quả trám có tác dụng rất tốt đối với sức khoẻ con người, đặc biệt là với người già và trẻ em. Ăn quả trám tươi có lợi cho tiêu hoá, có tác dụng giải khát, chữa viêm họng, giải độc đối với rượu, chữa tiêu chảy, giảm béo phì, chữa ho. Sản phẩm chế biến từ quả trám còn có thể xuất khẩu ra thị trường thế giới.
Hạt trám dùng để chế biến than hoạt tính, làm đồ mỹ nghệ. Nhân hạt trám có hàm lượng dầu 20 - 25%, có thể làm dầu tới 45% trong nhân hạt, có thể làm dầu ăn, làm xà phòng. Nhân trám đen có thể làm bánh. Cây trám là nguồn mật hoa rất tốt.
Trồng trám bằng cấy ghép thì sau 3 năm đã có quả, từ 10 năm trở đi cho năng suất khá. Cây trám 15 tuổi có thể cho thu hoạch 250kg quả, tuổi thọ kinh tế kéo dài mấy chục năm, cây trên 100 tuổi vẫn sai quả.
Gỗ tràm nhẹ, mịn (trong khối 0,56g/cm3), để khô ít bị nứt, dễ gia công. Vì vậy, có thể dùng gỗ trám làm đồ gia dụng, sản xuất que diêm, làm nguyên liệu giấy.
Đặc tính của cây trám.
Có 2 loại trám: trám trắng và trám đen.
Trám trắng: Thân có nhựa thơm, cao 8 - 15m, tán rộng 10 - 18m. Rễ chính ăn sâu tới 3m. Lá hình quạt, màu xanh nhạt, vò vụn có mùi thơm dễ chịu, tuổi thọ là 1 - 2 năm. Quả hình thoi. Quả còn non thì có màu xanh. Khi chín, quả có màu xanh đậm, xanh vàng hoặc vàng.
Trám đen: Cây gỗ cao 10 - 16m. Lá to hơn lá trám trắng, mặt trơn, khi vò nát có mùi thơm đậm hơn lá trám trắng. Quả hình thoi hoặc hình trứng, có phấn trắng. Quả mọc thưa, khi chín có màu tím đen.
Rễ chính của trám lớn, phát triển mạnh, ít rể con. Nơi có mực nước ngầm cao, đất xấu, rễ ăn sâu tới 3m, thậm chí 5m.
Cây trám ưa khí hậu ấm áp, mùa đông không được quá lạnh. Trám đen, trám trắng đều ưa ẩm, nhưng không chịu được úng. Nếu đất trồng trám đọng nước rễ cây sẽ thối, lá rụng, cây. chết.
Do rễ trám ăn sâu nên cây trám có khả năng chịu hạn rất tốt. Tính chịu hạn của trám trắng cao hơn trám đen. Tuy nhiên, nếu trời nắng hạn gay gắt, vẫn cần tủ rác, giữ ẩm cho cây.
Cây trám có thể trồng được trên hầu hết các loại đất đồi núi, chỉ cần tầng đất tương đối sâu, tơi xốp.
Để cây trám phát triển tốt, nên trồng trên đất có khả năng giữ ẩm, thoát nước tốt, mực nước ngầm thấp, đất có độ pH từ 4,5 - 6.
Cây trám ưa ánh sáng. Đủ ánh sáng thì cây mới sinh trưởng và phát triển tốt. Nhiệt độ bình quân trên 20°C là thích hợp cho cây trám. Trám đen yêu cầu nhiệt độ cao hơn trám trắng.
Tính thích ứng với điều kiện yếm khí trong đất của trám khá tốt. Do đó, tủ gốc 2 - 3m trám không chết ngạt, ngược lại, cây tốt và sai quả.